Kratownice drewniane, zwane również wiązarami kratowymi lub dźwigarami, a niegdyś bindrami, to jeden z rodzajów więźby dachowej. Zyskują coraz to więcej zwolenników w budownictwie jednorodzinnym, gospodarczym i rolnym. Dzieje się tak, gdyż wykonane z lekkiego, odpowiednio wysuszonego drewna sosnowego lub świerkowego kratownice mają nie tylko mały ciężar, lecz są również łatwe i szybkie w montażu. Oprócz tego, wielką zaletą jest ich uniwersalność: nadają się do wszystkich typów dachów.
Jak jest wykonany wiązar konstrukcji dachowej?
Kratownica drewniana to kilka lub kilkanaście desek spełniających wysokie standardy przewidziane przepisami budowlanymi, które tworzą układ stykających się trójkątów. Poszczególne elementy wiązara, czyli pasy dolne i górne, krzyżulce i słupki są wykonane ze struganych desek o wymiarach np. 38 na 89 lub 38 na 140 mm. Deski łączy się przy pomocy wykonanych ze stali nierdzewnej płytek kolczastych wbijanych w drewno za pomocą prasy przemysłowej o nacisku kilkudziesięciu ton. Niekiedy stosuje się również nakładki wykonane ze sklejki wodoodpornej.
Jak wiadomo, właściwą jakość wyrobu gwarantują specjaliści i odpowiedni dobór sprzętu. Z tego powodu działający w Elblągu od wielu lat Tartak Ligora inwestuje zarówno w szkolenie pracowników jak i nowoczesny park maszynowy. Świadczą o tym certyfikaty m.in. Instytutu Technologii Drewna, należącego do prestiżowej Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz warszawskiego Certbudu (https://wiazarydrewniane.pl/certyfikaty/ ). Dzięki korzystaniu wyłącznie z materiału własnego lub drewna KVH, cały proces produkcji pozostaje pod pełną kontrolą Firmy.
Wachlarz możliwości na każdym dachu
Materiały umieszczone na stronie https://wiazarydrewniane.pl/ pokazują, że prefabrykowane kratownice drewniane bardzo dobrze sprawdzają się w domach z dachem dwuspadowym, również gdy płaszczyzny dachu przenikają się. W takiej sytuacji zastosowanie znajdzie tzw. konstrukcja kosza farmerskiego.
Jak wskazuje 25-letnie doświadczenie Tartaku Ligora, nic nie stoi na przeszkodzie, by wiązary wykorzystać w projektowaniu dachów wielopołaciowych lub czterospadowych. Tartak wykonuje wtedy kilka rodzajów kratownic, których uzupełnieniem będą wykonane tradycyjnie przez cieślów Firmy fragmenty naroży. Z pomocą więzarów można zbudować również dach mansardowy, a dzięki zastosowaniu ich nożycowej odmiany powstanie pochyły strop. Prostokątne kratownice o równoległych pasach służą do budowy płaskich dachów i stropów.
Oprócz tego, wykonywane w Elblągu kratownice znajdują zastosowanie w domach z poddaszem użytkowym. Czasami inwestorzy wznoszący budynek murowany traktują taką konstrukcję dachu drewnianego jako mało interesującą, jednak nie ze względów technicznych. Przyczyną są przede wszystkim przyzwyczajenia lub chęć posiadania stropu monolitycznego.
Wolność organizacji przestrzeni
Spośród zalet wiązarów prefabrykowanych warto wskazać również na to, że opierają się one jedynie na ścianach zewnętrznych budowli, dzięki czemu znika potrzeba wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych. W miejsce ograniczających ścian pojawia się pełna swoboda podziału wnętrz i zmian układu funkcjonalnego np. gdy w domu będzie prowadzona działalność gospodarcza. Swoboda w zagospodarowaniu metrażu jest również niezaprzeczalnym walorem konstrukcji powstałej z wykorzystaniem kratownic drewnianych przeznaczonej na cele biznesowe lub rolnicze.
Korzystne finansowo jest to, że na wykończenie stropu i izolację termiczną dachu zużywa się o wiele mniej materiałów niż przy ocieplaniu połaci dachowej. Dodatkowo, znaczna kubatura wentylowanego poddasza poprawia komfort cieplny i akustyczny.
Od stoczni po przytulny dom
Drewno jest materiałem bardzo uniwersalnym, nie generuje dużych kosztów, a ze swej natury cechuje się pełną ekologicznością. Jedną z jego niepowtarzalnych właściwości jest wysoki stosunek wytrzymałości na ściskanie i rozciąganie do ciężaru własnego belki lub deski. Odpowiedni proces suszenia i strugania prowadzi do osiągnięcia optymalnej wilgotności, nie przekraczającej 18 procent, chroniąc przed mikroorganizmami i szkodnikami. Doskonałym świadectwem możliwości drewna i mistrzów ciesiołki są dachy gotyckich katedr i imponujące okręty liniowe wieku żagli, w tym słynna HMS Victory admirała Nelsona.